Αν στην οικογένειά σου ή στο στενό σου περιβάλλον υπάρχουν μικρά παιδιά, έχεις ευθύνη ως ενήλικας να τα κατευθύνεις στη ζωή τους. Ο πρώτος και πιο σημαντικός φορέας κοινωνικοποίησης ενός παιδιού είναι η οικογένεια. Αυτό δεν περιορίζεται μόνο στους γονείς, αν και αυτή η ευθύνη τους βαραίνει περισσότερο.
Συνήθως μαθαίνουμε στα παιδιά μας πράγματα τα οποία είναι σημαντικά για εμάς. Κι αυτό είναι αρκετά σωστό. Τρανταχτό παράδειγμα του μπαμπά μου, ο οποίος λατρεύει τη μουσική και το χορό του τόπου του. Σε αρκετά μικρή ηλικία έκανε προτεραιότητα να μας εισάγει στον κόσμο της μουσικής και του χορού, χωρίς να είναι εύκολο, αφού μέναμε τότε δύο ώρες μακριά από την πόλη, τα ωδεία και τους δασκάλους μουσικής. Σήμερα, ενήλικες πια, δύο από εμάς παίζουμε κάποιο ή κάποια μουσικά όργανα και όλοι μας ξέρουμε να χορεύουμε τους χορούς του τόπου μας.
Κι ενώ η μουσική ή άλλα ενδιαφέροντα που μπορεί να εμφυσήσεις στα παιδιά σου είναι σημαντικά, καλό είναι να θυμόμαστε τα βασικά που πρέπει ένα παιδί να μάθει και να συνεχίσει να μαθαίνει και να κάνει πράξη στη ζωή του. Αφού λοιπόν μαθαίνουμε στα παιδιά αυτά που εμείς θεωρούμε σημαντικά και εκτιμάμε, ας πάρουμε μερικές ιδέες.
Αν εκτιμάς την ευγένεια, μάθε στα παιδιά να είναι ευγενικά. Να λένε «γεια σας» όταν συναντούν κάποιον και να λένε «γεια σας» πριν φύγουν. Δείξε τους πώς γίνεται, ξανά και ξανά. Όταν πλέον ξέρουν πώς θα έπρεπε να φέρονται παρότρυνέ τα για να κάνουν πράξη αυτή τη συμπεριφορά. Το «Τι λέμε τώρα;» είναι απόλυτα αποδεκτό, δεν χρειάζεται να σταματήσουμε να το χρησιμοποιούμε μόλις το παιδί κλείσει τα 3.
Αν εκτιμάς τη ζωή σου σε αυτόν τον πλανήτη, μάθε στα παιδιά να μην πετάνε σκουπίδια κάτω. Ακόμα καλύτερα, μάθε τους να μαζεύουν τα σκουπίδια από κάτω, είτε είναι μέσα στο σπίτι, στο δρόμο, στην παιδική χαρά ή στην παραλία. Κάνε το πρώτος, διδάσκεις με το παράδειγμά σου. Και τα μικρόβια είναι ξεπερασμένη δικαιολογία, πάρε γάντια και χρησιμοποίησε την ευκαιρία για να τους μάθεις να πλένουν σωστά τα χέρια τους. Ακόμα κι αν αυτό το παιδί δεν πετάει ποτέ σκουπίδια κάτω, δεν σημαίνει ότι δεν έχει ευθύνη να τα μαζέψει. Δίδαξε τα παιδιά τι θα πει ευθύνη (για μια καθαρή πόλη, για μια καθαρή παραλία, για έναν καλύτερο πλανήτη) αντί να τους μάθεις να ρίχνουν το φταίξιμο.
Αν εκτιμάς την υγεία σου, μάθε στα παιδιά ποια φαγητά είναι καλά για το σώμα τους και για το πνεύμα τους. Κάνε το από αγάπη και με αγάπη, μην ντροπιάσεις το παιδί για το βάρος του! Άσχετα με το βάρος του, δείξε του τι πάει να πει σωστή διατροφή και διατροφική αξία. Μην χρησιμοποιείς το φαγητό ως επιβράβευση ή ως παρηγοριά. Το φαγητό είναι θρέψη, όχι διασκέδαση. Μάθε στα παιδιά τι θα πει μέτρο.
Αν εκτιμάς την καλοσύνη, μάθε στα παιδιά να λένε «σε παρακαλώ, ευχαριστώ, παρακαλώ». Μάθε τα όμως και να μην επηρεάζονται αν οι άλλοι δεν φέρονται ή δεν απαντούν με τον ίδιο τρόπο. Δίδαξέ τα ότι η ντροπή δεν έχει θέση ανάμεσα στα συναισθήματά τους. Αν πουν σε κάποιον «καλημέρα» ή «ευχαριστώ» κι εκείνος δεν απαντήσει, το μόνο συναίσθημα που πρέπει να νιώσουν είναι ικανοποίηση που εκείνα φέρθηκαν με καλοσύνη και με ευγένεια.
Αν εκτιμάς την ψυχική σου υγεία, μην πεις ποτέ στα παιδιά ότι κάποιος που τους φέρεται άσχημα το κάνει γιατί τα αγαπάει. Μάθε στα παιδιά σου ότι αξία έχει τι συμβαίνει πραγματικά κι όχι τι νομίζει ο κόσμος.
Αν πραγματικά εκτιμάς την ψυχική σου υγεία, μάθε στα παιδιά ότι τα συναισθήματά τους είναι δική τους ευθύνη και υπάγονται μόνο στη δική τους δικαιοδοσία. Κανένας άλλος, πέρα από τον εαυτό μας, δεν είναι υπεύθυνος για το πώς νιώθουμε. Τα συναισθήματά μας ξεκινάνε από το μυαλό, όσο παράξενο κι αν ακούγεται. Μάθε τα να ελέγχουν το μυαλό τους αν θέλουν να έχουν τον έλεγχο των συναισθημάτων τους και της ζωής τους. Μάθε τα ότι είναι δύναμη να ξέρουν πώς νιώθουν και να ξέρουν να νιώθουν.
Έχει περάσει πάνω από το μισό της ζωής μου από τότε που ένας επισκέπτης - ομιλητής στην κατασκήνωση μας είπε ότι το πώς νιώθουμε είναι δική μας ευθύνη, κι όμως ακόμα θυμάμαι εκείνη τη μέρα.
«Αν κάποιος πει για μένα ότι φοράω γυαλιά, αφού είναι αλήθεια ότι φοράω γυαλιά, γιατί να με πειράξει; Αν κάποιος πει για μένα ότι είμαι χαζός, αφού εγώ ξέρω ότι δεν είμαι χαζός και άρα είναι ψέμα, γιατί να με πειράξει; Αν χρειαστεί θα ρωτήσω και κάποιον που εμπιστεύομαι, «Να σου πω, πιστεύεις ότι είμαι χαζός;», αν μου πει κι αυτός «Όχι, δεν είσαι χαζός», γιατί να μετρήσω τη γνώμη κάποιου που προσπαθεί να με πληγώσει περισσότερο από τη γνώμη κάποιου που εμπιστεύομαι;»
Συνήθως μαθαίνουμε στα παιδιά μας πράγματα τα οποία είναι σημαντικά για εμάς. Κι αυτό είναι αρκετά σωστό. Τρανταχτό παράδειγμα του μπαμπά μου, ο οποίος λατρεύει τη μουσική και το χορό του τόπου του. Σε αρκετά μικρή ηλικία έκανε προτεραιότητα να μας εισάγει στον κόσμο της μουσικής και του χορού, χωρίς να είναι εύκολο, αφού μέναμε τότε δύο ώρες μακριά από την πόλη, τα ωδεία και τους δασκάλους μουσικής. Σήμερα, ενήλικες πια, δύο από εμάς παίζουμε κάποιο ή κάποια μουσικά όργανα και όλοι μας ξέρουμε να χορεύουμε τους χορούς του τόπου μας.
Κι ενώ η μουσική ή άλλα ενδιαφέροντα που μπορεί να εμφυσήσεις στα παιδιά σου είναι σημαντικά, καλό είναι να θυμόμαστε τα βασικά που πρέπει ένα παιδί να μάθει και να συνεχίσει να μαθαίνει και να κάνει πράξη στη ζωή του. Αφού λοιπόν μαθαίνουμε στα παιδιά αυτά που εμείς θεωρούμε σημαντικά και εκτιμάμε, ας πάρουμε μερικές ιδέες.
Αν εκτιμάς την ευγένεια, μάθε στα παιδιά να είναι ευγενικά. Να λένε «γεια σας» όταν συναντούν κάποιον και να λένε «γεια σας» πριν φύγουν. Δείξε τους πώς γίνεται, ξανά και ξανά. Όταν πλέον ξέρουν πώς θα έπρεπε να φέρονται παρότρυνέ τα για να κάνουν πράξη αυτή τη συμπεριφορά. Το «Τι λέμε τώρα;» είναι απόλυτα αποδεκτό, δεν χρειάζεται να σταματήσουμε να το χρησιμοποιούμε μόλις το παιδί κλείσει τα 3.
Αν εκτιμάς τη ζωή σου σε αυτόν τον πλανήτη, μάθε στα παιδιά να μην πετάνε σκουπίδια κάτω. Ακόμα καλύτερα, μάθε τους να μαζεύουν τα σκουπίδια από κάτω, είτε είναι μέσα στο σπίτι, στο δρόμο, στην παιδική χαρά ή στην παραλία. Κάνε το πρώτος, διδάσκεις με το παράδειγμά σου. Και τα μικρόβια είναι ξεπερασμένη δικαιολογία, πάρε γάντια και χρησιμοποίησε την ευκαιρία για να τους μάθεις να πλένουν σωστά τα χέρια τους. Ακόμα κι αν αυτό το παιδί δεν πετάει ποτέ σκουπίδια κάτω, δεν σημαίνει ότι δεν έχει ευθύνη να τα μαζέψει. Δίδαξε τα παιδιά τι θα πει ευθύνη (για μια καθαρή πόλη, για μια καθαρή παραλία, για έναν καλύτερο πλανήτη) αντί να τους μάθεις να ρίχνουν το φταίξιμο.
Αν εκτιμάς την υγεία σου, μάθε στα παιδιά ποια φαγητά είναι καλά για το σώμα τους και για το πνεύμα τους. Κάνε το από αγάπη και με αγάπη, μην ντροπιάσεις το παιδί για το βάρος του! Άσχετα με το βάρος του, δείξε του τι πάει να πει σωστή διατροφή και διατροφική αξία. Μην χρησιμοποιείς το φαγητό ως επιβράβευση ή ως παρηγοριά. Το φαγητό είναι θρέψη, όχι διασκέδαση. Μάθε στα παιδιά τι θα πει μέτρο.
Αν εκτιμάς την καλοσύνη, μάθε στα παιδιά να λένε «σε παρακαλώ, ευχαριστώ, παρακαλώ». Μάθε τα όμως και να μην επηρεάζονται αν οι άλλοι δεν φέρονται ή δεν απαντούν με τον ίδιο τρόπο. Δίδαξέ τα ότι η ντροπή δεν έχει θέση ανάμεσα στα συναισθήματά τους. Αν πουν σε κάποιον «καλημέρα» ή «ευχαριστώ» κι εκείνος δεν απαντήσει, το μόνο συναίσθημα που πρέπει να νιώσουν είναι ικανοποίηση που εκείνα φέρθηκαν με καλοσύνη και με ευγένεια.
Αν εκτιμάς την ψυχική σου υγεία, μην πεις ποτέ στα παιδιά ότι κάποιος που τους φέρεται άσχημα το κάνει γιατί τα αγαπάει. Μάθε στα παιδιά σου ότι αξία έχει τι συμβαίνει πραγματικά κι όχι τι νομίζει ο κόσμος.
Αν πραγματικά εκτιμάς την ψυχική σου υγεία, μάθε στα παιδιά ότι τα συναισθήματά τους είναι δική τους ευθύνη και υπάγονται μόνο στη δική τους δικαιοδοσία. Κανένας άλλος, πέρα από τον εαυτό μας, δεν είναι υπεύθυνος για το πώς νιώθουμε. Τα συναισθήματά μας ξεκινάνε από το μυαλό, όσο παράξενο κι αν ακούγεται. Μάθε τα να ελέγχουν το μυαλό τους αν θέλουν να έχουν τον έλεγχο των συναισθημάτων τους και της ζωής τους. Μάθε τα ότι είναι δύναμη να ξέρουν πώς νιώθουν και να ξέρουν να νιώθουν.
Έχει περάσει πάνω από το μισό της ζωής μου από τότε που ένας επισκέπτης - ομιλητής στην κατασκήνωση μας είπε ότι το πώς νιώθουμε είναι δική μας ευθύνη, κι όμως ακόμα θυμάμαι εκείνη τη μέρα.
«Αν κάποιος πει για μένα ότι φοράω γυαλιά, αφού είναι αλήθεια ότι φοράω γυαλιά, γιατί να με πειράξει; Αν κάποιος πει για μένα ότι είμαι χαζός, αφού εγώ ξέρω ότι δεν είμαι χαζός και άρα είναι ψέμα, γιατί να με πειράξει; Αν χρειαστεί θα ρωτήσω και κάποιον που εμπιστεύομαι, «Να σου πω, πιστεύεις ότι είμαι χαζός;», αν μου πει κι αυτός «Όχι, δεν είσαι χαζός», γιατί να μετρήσω τη γνώμη κάποιου που προσπαθεί να με πληγώσει περισσότερο από τη γνώμη κάποιου που εμπιστεύομαι;»
Ποτέ δεν είναι νωρίς και ποτέ δεν είναι αργά να βοηθήσουμε τα παιδιά να μάθουν πράγματα που θα τα ωφελήσουν στη ζωή τους.
Ας γίνουμε το παράδειγμα που θα φέρουν μαζί τους όταν μεγαλώσουν και γίνουν με τη σειρά τους ενήλικες και καθοδηγητές άλλων παιδιών!
Ας γίνουμε το παράδειγμα που θα φέρουν μαζί τους όταν μεγαλώσουν και γίνουν με τη σειρά τους ενήλικες και καθοδηγητές άλλων παιδιών!
